Een stap vooruit zonder middelengebruik

Samen met Eva van Nunen, verpleegkundig specialist ggz, maakt Marloes deel uit van de werkgroep Dubbele Diagnose binnen eenheid De Kleine Beek van GGzE. “Cliënten die hier verblijven hebben ernstige, langdurige psychiatrische problematiek, vaak in combinatie met andere problemen. Het leven is voor hen verre van makkelijk. Ze willen pijn verzachten, dingen vergeten. Dan is drugsgebruik, als een vorm van zelfmedicatie, vaak een uitweg. Op de korte termijn werken drugs inderdaad verdovend maar op de langere termijn zie je meer problemen ontstaan.” 

“Soms kan middelengebruik tot spanning op de afdeling leiden. Als dat tot een risicovolle situatie leidt, dan begrenzen we direct”, zegt Marloes. “Met begrenzen bedoelen we dat we vooral zorgen dat iemand rust terugvindt en dat het veilig blijft, zowel voor zichzelf als voor anderen. Zo nodig zetten we medicatie in of we laten iemand tijdelijk op de High Intensive Care van GGzE opnemen. Als iemand weer helder is, gaan we het gesprek aan en dan laten mensen een heel ander beeld zien dan dat ze onder invloed van middelen zijn. Vandaar dat we vol inzetten op praten over middelengebruik. Het helpt niet om mensen op te leggen of te overtuigen dat ze moeten stoppen. Dat werkt meestal averechts.”  

“Voorheen was dit een verblijfsafdeling. Die visie is verschoven. We willen onze cliënten graag een perspectief voor de toekomst bieden”, vervolgt Marloes. “Dat ze zich beter en fitter gaan voelen en een stap vooruit kunnen zetten. Daarom zijn we binnen de eenheid gestart met een traject om praten over middelengebruik nog meer onderdeel te laten zijn van de dagelijkse gang van zaken. En onder middelen scharen we ook tabak. Roken vliegen we op dezelfde manier aan. Zo hebben we in de maand mei het programma ‘Mei lukt het wel’ georganiseerd om mensen te helpen bij minderen en stoppen met roken. Door middel van een positieve benadering hebben we cliënten uitgedaagd om doelen voor zichzelf te stellen, leren omgaan met zucht en op de afdeling activiteiten aangeboden. Ook hebben we informatie gegeven over de invloed van roken op je gezondheid en gewerkt met beloningen als het lukt om te minderen of te stoppen. Dit past helemaal in het GGzE-brede beleid om een gezonde leefomgeving te creëren voor cliënten, medewerkers en bezoekers. Daar hoort ook bij dat we veel aandacht besteden aan een gezonde leefstijl van onze cliënten, zoals gezonde voeding, bewegen, ontspanning etc.” 

“We organiseren speciale activiteiten om mensen te stimuleren met middelengebruik te stoppen. Zo hebben we een middag georganiseerd waarop je een voor- en nadelenbalans van middelengebruik kon maken. Dat zet mensen aan het denken. We hebben een kennisquiz gehouden en uitleg gegeven over de cursus ‘Sterker dan de kick’. Een van onze cliënten die met middelengebruik is gestopt, heeft een eigen ervaringsverhaal verteld. En er was veel ruimte om vragen te stellen. De middag was een groot succes. Veel cliënten die graag willen stoppen met middelengebruik maar niet goed weten hoe, zijn geïnteresseerd in de cursus ‘Sterker dan de kick’.” 

Een van de cliënten van De Kleine Beek die kan beamen dat perspectief belangrijk is, is Matthew*. Hij heeft jarenlang op straat moeten overleven en zichzelf verdoofd met drugsgebruik. Hij verblijft nu zo’n 22 jaar binnen GGzE. Ongeveer 12 jaar geleden is het hem gelukt om zijn leven te veranderen en te stoppen met drugsgebruik. Stoppen met roken is zijn huidige doel maar dat valt nog niet mee. Hij speelt graag gitaar en schrijft zijn eigen liedjes. Het geeft hem plezier en zelfvertrouwen. Recent is hij naar een andere afdeling verhuisd waar hij meer zelfstandig kan zijn. Op 56-jarige leeftijd, na een moeilijk leven, ziet hij dit echt als een tweede kans.   

“Naast verschillende activiteiten kunnen cliënten binnenkort ook gebruik maken van de persuasiongroepen. In deze laagdrempelige groepen kunnen cliënten open en in vertrouwen praten over middelengebruik. Bedoeling van deze groepen is dat cliënten gaan overwegen om te stoppen met middelengebruik. We richten ons vooral op het praten en contact maken want bij maatregelen ben je het gesprek kwijt. En dat willen we juist voorkomen. Mensen moeten zich veilig voelen om over hun middelengebruik te praten zodat we door middel van veel psycho-educatie en motiverende gespreksvoering, op een open, respectvolle manier verandertaal kunnen laten ontstaan. Daar waar cliënten niet deelnemen aan een groep praten we individueel met mensen over middelengebruik waarbij we gebruik maken van motiverende gespreksvoering.” 

Op de vraag wat Marloes over twee jaar bereikt wil hebben met de werkgroep Dubbele Diagnose antwoordt ze: “Ik hoop dat we mensen in beweging hebben kunnen zetten. Van vooroverweging, naar overweging, naar de actiefase en dat mensen daadwerkelijk hun middelengebruik stoppen. Dat het hen mogelijkheden biedt om een andere invulling aan hun leven te geven zoals ook Matthew dat heeft gedaan. Dat zou ik onze cliënten zo gunnen.” 

*Matthew is een gefingeerde naam in verband met privacy